Çin Halk Cumhuriyeti’nde Sovyet Revizyonizmi’ne Karşı Kitapların Propaganda Amaçlı Kullanımı

Öz

Çin Halk Cumhuriyeti (ÇHC)’nde Sovyet Revizyonizmi olarak adlandırılan ve Marksizm’e ihanet olarak değerlendirilen Kruşçev’in politikaları, Soğuk Savaş içerisinde Çin-Sovyet Ayrılığı olarak bilinen dönemin başlamasına yol açmıştır. Bu dönemde ÇHC, Sovyet Revizyonizmi’ne karşı propagandaya girişmiş, Çin halkının Sovyet Revizyonizmi’ne yönelik fikirlerden uzak durmasını amaçlamıştır. Propaganda sürecinde Çin halkının MarksistLeninist temelli kitaplar okuması teşvik edilerek, ideolojik sapmanın önüne geçilmeye çalışılmıştır. Bu dönemde hazırlanan ideolojik temelli posterlerde de kitaplar propaganda amaçlı olarak ön plana çıkarılmıştır. Amaç: Bu çalışmada, dönemin ideolojik yansımalarının kitaplarla propaganda kapsamında nasıl kullanıldığını göstermek amaçlanmıştır. Yöntem: Çalışmada ÇHC tarafından Sovyet Revizyonizmi’ne ve ideolojik sapmaya karşı hazırlanan posterlerde kitapların propaganda amaçlı ne şekilde sunuldukları Jakobson’un göstergebilim yöntemi üzerinden incelenmiştir. Göstergebilim yöntemi olarak Jakobson’un iletişim modelindeki altı temel işlevden üçü (duygusal boyut, gönderimsel boyut ve çağrışımsal boyut) kullanılmıştır. Bulgular: Çalışmada elde edilen bulgularda, posterler üzerinden Çin toplumunda Marksist-Leninist kitapların okunmasına yönelik genel bir seferberliğin başlatıldığına ve bu seferberliğin kitleler tarafından desteklendiğine yönelik algının ön plana çıkarıldığı sonucuna ulaşılmıştır. Özgünlük: Konuya ilişkin Türkiye adresli yapılan çalışmalar sınırlıdır. Araştırmanın özündeki tarihsel geçmiş incelendiğinde Sovyetler Birliği’nde Joseph Stalin’in ölümünden sonra ülkenin liderliğine gelen Nikita Kruşçev döneminde destalinizasyon sürecine girildiği ve dış siyasette Sovyetler Birliği ile ABD arasındaki ilişkilerin uzlaşı temelinde ilerlemesine çalışıldığı görülmektedir. Tüm bu süreçte Mao Zedong liderliğindeki ÇHC, Sovyetler Birliği’ndeki uygulamalara karşı çıkmış, iki ülke arasında ciddi ideolojik farklılıklar ortaya çıkmıştır. Yapılan çalışmada bu ideolojik farklılıkları yansıtan kitaplar konu edinilmiştir. Sonuç: ÇHC’nin Sovyetler Birliği’yle ideolojik açıdan mücadelesinde kitaplar önemli bir rol üstlenmektedir. ÇHC’nin, Çin halkını Sovyet Revizyonizmi’nden korumak için kitapları kullandığı ve Marksist-Leninist ideolojisine yönelik yayınların okunmasını teşvik ettiği ortaya çıkmaktadır.