Antikçağda Bilim ve Kütüphane

Öz

Bilim, büyü, din ve akıl aşamaları sonucu çağdaş kimliğine kavuşur. Yazının bulunmasıyla din aşaması başlar ve Eski Yunanda Thales ile bu aşama yerini “akıl”a bırakır. Bilgi dinsel inançlardan sıyrılır. Bilginin ne olduğu yanında, doğru, güvenilir, gerçekçi bilgiye ulaşma yolları aranır. Bu nedenle bilimin başlangıcı felsefe ile birlikte ele alınır. Çalışmanın amacı, Antikçağ bilgisi ve bilimini Mezopotamya, Mısır ve Eski Yunan’da genel çizgilerle ele almak ve buralarda üretilen bilgilerle kurulmuş kütüphaneler arasındaki ilişkiyi kurmaktır. Hipotez ise “bilim tarihinin başlangıç noktasındaki Mısır ve Mezopotamya ile Eski Yunan’da bilim ve kütüphane birbirine koşut gelişmiştir” biçiminde belirlenmiştir. Çalışmanın kapsamı, Mezopotamya, Mısır, Eski Yunan ile sınırlandırılmış; Eski Yunan’a ilişkin kısım ise İyonya, Atina, Helenistik ve Roma dönemleri çerçevesinde kısaca betimleme yöntemiyle açıklanmıştır. Antikçağda kurulan pek çok arşiv ve kütüphaneden söz edilmeden önce arşiv ve kütüphane arasındaki ayırıma değinilerek, Mezopotamya’da Ninova, Eski Yunan’da İskenderiye, Mısır’da da birçok kütüphane tanıtılmıştır. Bilgi üretimi ile kütüphane arasında sıkı bir ilişki olduğu; özellikle İskenderiye Kütüphanesi ile belirgin biçimde öne çıkmıştır.