Türkiye’deki Konsorsiyumların Kütüphanelerde Satın Alma Üzerine Etkisi

Öz

Türk üniversite ve araştırma kütüphaneleri, 20 yıldan beri kitap ve bilimsel der­gi makalesi gibi basılı materyal paylaşımına dayalı bir işbirliği içindedir. Elektronik kaynakların yaygınlaşması ile bu oldukça kabul görmüş işbirliği biçi­mi yetersiz kalmaya başlamıştır. Küçülen kütüphane bütçelerinin daha iyi idare­si ve firmalarla daha iyi lisans anlaşması şartlarının sağlanabilmesi gereksinimi Anadolu Üniversite Kütüphaneleri Konsorsiyumu- ANKOS’ un oluşumunun te­melinde yatan sebeplerden ikisidir. ANKOS’ 2000 yılında 12 üniversite kütüpha­nesinin katılımı ile oluşmuştur. Geçen üç yıl zarfında üye kütüphane sayısı 70’e ulaşmıştır. ANKOS ulusal bir organizasyona dönüşürken, üye kütüphaneler de ANKOS’ u satın alma iş akışının önemli bir bileşeni olarak görmeye başlamışlar­dır. ANKOS, bugün kütüphanelerin daha düşük fiyatlara daha çok elektronik kay­nağa abone olma çabasını kolaylaştırmaktadır.

Bu makale ANKOS’un bireysel kütüphanelerin elektronik kaynaklara yatırım­larıyla ilgili kararlarına olan etkisini incelemektedir. ANKOS’un, kütüphanelerin bütçe harcamalarında değişiklik yapıp yapmadığı, yapılan harcamaların karşılı­ğının daha iyi alınıp alınmadığı, daha uygun kontratlar imzalanmasına yardım­cı olup olmadığı, firmalarla yaşanabilen dil engelini aşmada faydalı olup olma­dığı, adil kullanım prensiplerinin kütüphanecilerce ve kullanıcılarca daha iyi an­laşılmasını sağlayıp sağlamadığı gibi soruların cevaplarını bulmak için üye kü­tüphaneler arasında bir anket çalışması yapılmıştır. Bu anketten çıkarılan bulgu­lar analiz edilmiş ve istatistiksel verilere dönüştürülerek görselleştirilmiştir.